Software maken met een fabriek

De Belastingdienst als keyplayer

In het competence centre model driven software engineering (MDSE) van de Belastingdienst komt alle technische kennis samen die nodig is om op basis van Jetbrains Meta Programming Systems (MPS)Ste bouwen aan de Agile Law Execution Factory (Alef): een fabriek waarmee software geautomatiseerd wordt gemaakt. Alef is gebaseerd op MPS van het Tsjechische bedrijf JetBrains, dat een heel scala aan innovatieve tools maakt, waaronder de zeer bekende Java-ontwikkelomgeving IntelliJ. En omdat MPS zich mag verheugen in een nog steeds groeiende belangstelling, organiseerde JetBrains in april van dit jaar de eerste MPS Community Meetup.

... en toonaangevend

Bij deze Meetup waren naast toonaangevende hight tech bedrijven, zoals Bosch, Siemens en Océ, óók Gert Veldhuijzen van Zanten, Diederik Dulfer en Betsy Pepels van de Belastingdienst aanwezig. Zij waren door JetBrains uitgenodigd om te spreken over de MDSE-ontwikkelingen bij de Belastingdienst en om presentaties te verzorgen over de vernieuwing van de Rekenserver Inkomstenheffing (zie https://youtu.be/1pfABlzO2Wc, https://youtu.be/_-XMjfz3RcU ).
Tijdens deze presentaties bleek al snel dat de Belastingdienst toonaangevend is op het gebied van MDSE voor wat betreft administratieve systemen: nergens anders in de wereld dan bij de Belastingdienst worden met MDSE systemen gemaakt die zo’n grote omvang en zo’n grote impact hebben… En dat vraag om veel ervaring en technisch vakmanschap.  

RegelSpraak en GegevensSpraak

Betsy: “De Belastingdienst is regelmatig in het nieuws en meestal valt er dan wel wat te verbeteren, maar tegelijkertijd gebeuren er bij de Belastingdienst ook heel veel, erg goede dingen, want júist omdat het zo’n grote organisatie is, is er ook ruimte voor fundamentele vernieuwing! En dat maakt het mogelijk dat wij – door gebruik te maken van de MDSE-werkwijze – ‘talen’ kunnen ontwikkelen die fiscalisten en/of business analisten begrijpen en waarin specificaties kunnen worden opgesteld. In Alef worden die specificaties vervolgens gecontroleerd op correctheid, waarna Alef er ook voor zorgt dat de applicatie automatisch wordt gegenereerd.”
Diederik: “Wij hebben de talen RegelSpraak en GegevensSpraak ontwikkeld. Met RegelSpraak kun je regels opstellen voor bijvoorbeeld het berekenen van belastingen. En met GegevensSpraak leg je vast met welke gegevens gerekend wordt en welke gegevens dan het resultaat zijn.”

Een blik naar de toekomst

Binnen de Belastingdienst mag deze aanpak met MDSE inmiddels ook rekenen op grote belangstelling. Er is zeer veel interesse voor om meer systemen te bouwen of te vernieuwen met MDSE. Betsy en Diederik voorzien dan ook een mooie toekomst voor deze wijze van software maken. Betsy: “Het is niet de vraag óf dit breder en grootschaliger gebruikt gaat worden, maar slechts wanneer. Het ligt ook zo voor de hand. Automatiseerders die hun eigen werk automatiseren. MDSE gaat gewoon vliegen!“
Diederik: “Tegelijkertijd zijn we ons er enorm van bewust dat we ook risico lopen. Dat we worden gezien, worden geframed als een soort van elitaire club, die met heel bijzondere en onbegrijpelijke dingen bezig is. En natuurlijk moet je beschikken over een degelijke achtergrond in computer science om deze werkzaamheden daadwerkelijk te kunnen verrichten, maar als je begrijpt wat we doen, begrijp je ook dat het een noodzakelijke stap is om de prestaties van onze organisatie naar een hoger plan te tillen. MDSE is de toekomst en daarmee is de Belastingdienst al goed op weg!”