'De juridische kant van het fiscale recht verandert elke dag, dat houdt je werk altijd verrassend.'

Abderrahim Amakran begon bij Grant Thornton als fiscalist op de (nationale) generale praktijk. Had daar zes leerzame jaren, maar op een gegeven moment wilde hij wat anders. Koos voor de Belastingdienst als fiscalist bezwaar en beroep (VPB) met aandacht voor het formele belastingrecht en het fiscale procesrecht. Nu is hij specialist vennootschapsbelasting in het APA/ATR-team met de focus op het internationale belastingrecht. Daarnaast is hij parttime docent vennootschapsbelasting/inkomstenbelasting (intern) en lid van de kennisgroep deelnemingsvrijstelling.

‘In 2008 heb ik de hbo-opleiding Fiscale Economie in Rotterdam afgerond. Mijn stage liep ik bij een van de Big Four-kantoren. Daarna koos ik bewust voor een stage bij een middelgroot kantoor; zo kon ik goed het verschil ervaren. Bij het middelgrote kantoor was de cultuur persoonlijker. Je gaat al heel snel mee naar overleggen en wordt snel bij zaken betrokken. Ik ben daar na mijn stage gebleven en heb er 6 jaar met veel plezier gewerkt. Ik deed de nationale mkb-praktijk – de DGA’s met hun IB en VPB. Intussen had ik ook de opleiding Fiscale economie aan de Universiteit van Amsterdam afgerond.

Nadat ik mijn wo-studie had afgerond was ik 26 jaar en stond ik voor mijn gevoel op een kruispunt van mijn carrière: blijf ik dit doen of wil ik iets anders? Als ik wilde veranderen, moest ik het op dat moment doen. Ik wilde minder commercie, meer inhoud. Dus nee, niet de Big Four of een ander commercieel kantoor. Het leek me interessant om eens ‘aan de andere kant’ te gaan kijken, bij de Belastingdienst. De Belastingdienst ging toen net ‘open’ met vacatures voor fiscalisten. Ik rolde soepel door de sollicitatieprocedure en werd aangenomen. Ik kreeg een mooie functie op de Bezwaarafdeling, VPB voor het mkb.

Op de bezwaarafdeling stapte ik, als fiscaal econoom, uit mijn comfortzone en kreeg ik meer te maken met het fiscale procesrecht. Langzaam rolde ik zo een richting op die ik heel leuk vond: het formele belastingrecht. Daar ging ik me steeds meer in ontwikkelen. Na een half jaar werd mij gevraagd of ik voor mijn team als vaktechnisch aanspreekpunt wilde fungeren. Deze kans heb ik met beide handen aangegrepen en zo heb ik mij verder kunnen ontwikkelen. Dat is ook echt typerend voor de Belastingdienst: je kunt ontdekken wat bij je past en je daarin verder ontwikkelen.

Hoewel we hier uiteraard efficiënt werken, hebben we geen commerciële targets zoals in het bedrijfsleven. We hoeven geen klanten te werven, want iedereen in Nederland is al klant. Maar ik vind, en de Belastingdienst ook, dat we elke belastingplichtige alles wel zo goed en duidelijk mogelijk moeten uitleggen. Ja, ook een belastingplichtige verdient een klantbehandeling.

Het is erg belangrijk dat je blijft leren als je hier werkt, want er zijn constant veranderingen. Daarom hebben we ook een eigen opleidingsinstituut. Toevallig kwam daar de functie van parttime docent beschikbaar en dat leek me wel wat. Ik heb overlegd met mijn teamleider en kreeg groen licht om docent te worden in mijn vakgebied: de DGA en zijn bv. Sta je ineens voor ‘de klas’ en breng je de dagelijkse praktijk over het voetlicht. Ik vind het leuk om die kennis over te dragen aan mijn collega’s. Ook nu geef ik nog af en toe les, en ik actualiseer de lesstof.

Met mijn tijd als belastingadviseur meegerekend, heb ik acht jaar lang de mkb-praktijk gedaan. Op een gegeven moment stond ik dus weer op een kruispunt: ga ik me verder verdiepen in de mkb-praktijk, of stap ik wederom uit mijn comfortzone? Ik heb intern gesolliciteerd op de vacature ervaren fiscalist Grote Ondernemingen. De internationale praktijk, de grotere klanten, daar was ik nieuwsgierig naar. Het was een zware procedure, maar ik had een goede klik met de mensen en ben aangenomen. Nu zit ik bij het team Vooroverleg/Ruling (APA/ATR) als heffingsspecialist VPB. Ja dat is echt interessant werk: je leest erover in de media en veel mensen hebben er verschillende meningen over. En die uiteenlopende standpunten geven je werk ook een extra dimensie.

Ik weet het, Nederland zou een belastingparadijs zijn. Dat wordt makkelijk geroepen, maar feitelijk is het niet zo. Nederland heeft in het verleden wel de meeste internationale belastingverdragen gesloten, ongeveer honderd. Dát is wat Nederland aantrekkelijk maakt voor internationale bedrijven. En weet je, er is niet één overkoepelend wereldwijd belastingrecht, en ik denk dat dat ook niet snel zal komen, dus er zullen altijd hiaten blijven.

Het is een groot misverstand dat er deals worden gemaakt met de Belastingdienst. Bedrijven geven van tevoren aan hoe zij het zien, wij beoordelen de feiten en de omstandigheden en zeggen ja of nee. Wij bepalen niet of een bedrijf meer of minder belasting moet betalen, wij passen gewoon de wet toe. Natuurlijk blijven er mismatches tussen de belastingwetgeving van verschillende landen bestaan, en daar duiken bedrijven soms in. Dat geeft die reuring in de samenleving… Vaak is het ook meer een ethische discussie dan een fiscaal juridische discussie.

Ik word hier een echte specialist, en dat vind ik leuk. Ik houd me met een klein deel van de wetgeving bezig, maar het gaat wel om hele grote bedrijven en daarmee om grote belangen. Ik zit met de top van de adviseurs van die bedrijven aan tafel. Overigens hebben niet alle grote internationale bedrijven een ruling afgesloten. Sommigen dienen gewoon hun aangifte in en die controleren wij uiteraard ook. Ligt er een aangifte vennootschapsbelasting op je bureau, dan ga je kijken en vragen stellen. ‘Ik zie hier dat u de overname van een vennootschap gefinancierd hebt met een lening, kunt u uitleggen dat de rente van deze financiering aftrekbaar is van de winst?’ Je bent scherp op alles.

Het is belangrijk om de relevante wetsartikelen helder voor ogen te hebben, maar net zo belangrijk is het bijhouden en het interpreteren van de rechtspraak. Als we van mening verschillen over de toepassing van een wetsartikel kom je uit bij de belastingrechter. Je schrijft dan een verweerschrift en mag dit voor de rechter verdedigen. Zo kan het zijn dat jouw procedure een licht werpt op de interpretatie van een wetsartikel. Ik zit nu ook in een van de vakkennisgroepen, waarbij het gaat om eenheid in beleid. Ik heb de mogelijkheid gekregen om deel uit te maken van de kennisgroep deelnemingsvrijstelling. Hier leer ik veel van de ervaren collega’s. En ik heb net een masterclass VPB gedaan. Ja, aan opleidingen geen gebrek hier.

De toekomst? Er is hier veel mogelijk. Ik kan me verder specialiseren. Specialismes zijn hier van groot belang want je moet een volwaardig gesprekspartner zijn voor de adviseurs van (internationale) bedrijven, en die houden hun vak uiteraard ook goed bij. Ik zou eventueel over kunnen stappen naar een ander belastingmiddel. Daarnaast is er een kweekvijver voor managers voor degene die de managementlijn in willen. Het lijkt me ook wel wat om nog meer de wetgevende kant op te gaan, bij het ministerie van Financiën bijvoorbeeld. Kansen genoeg met alle ervaring die ik hier inmiddels heb opgedaan.’