Cloudtransitie bij de Belastingdienst: sneller inspelen op behoeften van burgers

Marco werkt sinds 2006 op de IT-afdeling van de Belastingdienst. Hij heeft in de loop der jaren aan uiteenlopende projecten gewerkt, van virtualisatie tot servermigraties en identity management. Drie jaar geleden maakte hij de overstap naar het Cloud Platform Team, waar hij als platformarchitect werkt aan het opzetten van een public cloud-platform op Microsoft Azure. Het doel is om de Belastingdienst wendbaarder te maken en klaar te stomen voor een toekomst waarin de cloud een belangrijke rol speelt. Dit alles met het belangrijke einddoel voor ogen: burgers en bedrijven beter en sneller helpen.

De Belastingdienst werkt al sinds 2014 met privatecloudtechnologie, maar het werken met een public cloud was nieuw. De keuze voor Azure werd mede ingegeven door de behoefte aan een schaalbaar en flexibel platform dat verder reikt dan de beperkingen van on-premise datacenters. Zo kan de Belastingdienst nog sneller inspelen op veranderende behoeften, en de toegang tot geavanceerde diensten vergroten. Daarnaast sluit deze overstap aan bij de bredere strategie van de Belastingdienst om applicaties meer modulair, wendbaar, en waar mogelijk cloud-native te maken.

De transitie naar de public cloud betekent een grote verschuiving in de manier waarop IT-diensten worden aangeboden. “Voorheen werd er vooral gewerkt met virtuele machines (VM’s) op een Infrastructure as a Service-basis (IaaS), waarbij volledige virtuele servers werden gecreëerd en beheerd. Nu richten we ons meer en meer op het gebruik van modulaire, cloud-native diensten, en op Infrastructure as Code (IaC). Met IaC worden infrastructuren niet meer handmatig geïnstalleerd, maar rollen ze automatisch uit via code. Dit verhoogt de flexibiliteit, maakt het gemakkelijker om omgevingen consistent op te zetten, en versnelt de deployment van nieuwe diensten, waardoor ze sneller en beter beschikbaar worden voor burgers en bedrijven”, aldus Marco.

De cloudtransitie wordt geleid door het Cloud Adoption Framework van de leverancier. Dit framework biedt richtlijnen voor een goede implementatie van cloudtechnologie en maakt het mogelijk om een gefaseerde aanpak te hanteren. Daarnaast gebruikt het team talloze tools, onder andere voor monitoring en beveiliging. Marco: “Deze helpen ons om proactief bedreigingen te identificeren en te bestrijden. Deze technische oplossingen zijn essentieel om te kunnen voldoen aan de hoge beveiligingsnormen die gelden voor overheidsinstanties.”

Bovenstaande aanpak zorgt voor een robuuste implementatie die gericht is op betrouwbaarheid, schaalbaarheid en veiligheid. Voor de Belastingdienst betekent dit dat de systemen flexibeler en efficiënter worden, waardoor processen sneller kunnen worden uitgevoerd en beter kunnen inspelen op veranderingen in wet- en regelgeving. De veiligheidssoftware verhoogt de veiligheid van gevoelige gegevens die de Belastingdienst beheert. Uiteindelijk resulteert dit alles in snellere en betrouwbaardere dienstverlening voor burgers en bedrijven. Zij kunnen erop vertrouwen dat hun gegevens in veilige handen zijn.

Hoewel technische vaardigheden nog steeds van groot belang zijn, is er steeds meer vraag naar generalisten die over meerdere disciplines heen kunnen werken, zo benadrukt Marco. Naast ‘harde’ technici zijn ook medewerkers met brede kennis en sterke sociale vaardigheden onmisbaar. Zij zorgen ervoor dat teams goed samenwerken en maken de werkomgeving flexibel, waarbij verschillende persoonlijkheden en vaardigheden elkaar aanvullen. Het laat zien hoe belangrijk het is om een goede balans in het team te hebben, waarbij zowel technische als sociale vaardigheden worden gewaardeerd.

Marco: “Sociale vaardigheden zijn minstens zo belangrijk als technische expertise. Ik kom vaak situaties tegen waarbij teamleden op papier dezelfde interesses delen, maar totaal verschillende persoonlijkheden hebben. Dan moet je met elkaar kijken hoe je het beste kunt samenwerken en welke methodiek daarbij past. Hier komt - denk ik - mijn ervaring van pas. Ik heb bijvoorbeeld vrij snel in de smiezen wanneer teamleden goed op elkaar aansluiten, maar ik kan desgewenst ook veranderingen doorvoeren in de teamopstelling om de effectiviteit te waarborgen. Dat heeft een positieve invloed op de omgang en prestaties binnen het team. Dit laat zien hoe belangrijk het is om niet alleen naar technische vaardigheden te kijken, maar ook te letten op de manier waarop mensen op persoonlijk vlak functioneren en met elkaar omgaan.”

De Belastingdienst heeft niet alleen meer generalisten aan de teams toegevoegd, maar ook de overstap gemaakt van een traditionele ‘end-to-end’-aanpak naar een agile werkwijze. Dit gebeurt ook al bij veel andere organisaties. Marco: “Vroeger waren er lange planningsfasen met gedetailleerde stappen en een ‘big bang’-implementatie. Nu werken we in korte(re) sprints waarin elke twee weken iets bruikbaars wordt opgeleverd, wat de snelheid en flexibiliteit verhoogt. Ook wordt het werkplezier vergroot. Je ziet sneller resultaat van je input; dat geeft simpelweg een goed gevoel.”

“In een organisatie die controle en zekerheid waardeert, kan de transformatie naar agile een uitdaging zijn. Vooral als nog niet iedereen op dezelfde manier werkt. Ondanks dat wij al vijf jaar zo werken, blijft de afstemming met andere teams soms uitdagend. Maar steeds meer teams sluiten zich aan, omdat de best practises en positieve ervaringen worden gedeeld.”

Marco stelt dat de grootste uitdaging bij de transitie naar de cloud niet zozeer de technologie zelf is, maar vooral de menselijke weerstand tegen verandering. Veel teams werken on-premises en hebben nog onvoldoende cloud-mindset. Cloud is een mooie ontwikkeling, maar voorlopig zorgt ruim 70 procent van de traditionele systemen voor het grootste gedeelte van de belastinginkomsten. “Om deze teams te betrekken, zetten we ‘cloud-evangelisten’ in: merkambassadeurs die met passie en overtuiging het verhaal van de cloudtransitie vertellen. Dit gebeurt tijdens informele ontmoetingen, zoals koffiemomenten en presentaties, waarbij de voordelen van de cloud en agile werken worden belicht”, zegt Marco. Hoewel de omslag aanvankelijk traag verliep, ziet hij inmiddels een positieve beweging binnen de organisatie. “Tijdens de demo’s, waar stakeholders bij aanwezig zijn, zie ik een groeiend aantal geïnteresseerden en toenemend enthousiasme.”

Uiteindelijk draait het werk van Marco en zijn team om het verbeteren van de dienstverlening van de Belastingdienst aan de samenleving. Door de overstap naar de cloud en de invoering van agile werken kan de organisatie sneller inspelen op veranderende behoeften en technologische ontwikkelingen. Voor burgers betekent dit een hogere kwaliteit van dienstverlening. Een concreet voorbeeld hiervan is de ontwikkeling van gebruiksvriendelijke apps en websites die sneller en betrouwbaarder zijn. Door deze verbeteringen kunnen burgers en ondernemers sneller toegang krijgen tot relevante informatie en diensten, wat hun ervaring met de Belastingdienst significant verbetert.

“Gebruikers hebben steeds hogere verwachtingen als het gaat om snelheid en toegankelijkheid. Websites en apps moeten direct reageren, en iedere paar seconden wachttijd wordt al snel gezien als een tekortkoming. Deze hoge verwachtingen maken het belang van een robuust maar flexibel cloudplatform des te groter. Door de cloudinfrastructuur kunnen we als Belastingdienst nog beter inspelen op deze eisen en blijven werken aan verbetering, zodat de dienstverlening aansluit bij de wensen van de moderne gebruiker.”

Hoe ziet Marco de toekomst, en wat zijn de grootste uitdagingen? “De Belastingdienst werkt nu met een modern, veilig platform en maakt gebruik maken van de nieuwste technieken. Ik hoop dat de organisatie over een jaar ook flink groeit in het gebruik van de cloud. Daarnaast verwacht ik dat steeds meer teams overstappen naar cloudgebaseerde diensten, en dat ze vertrouwd zijn geraakt met het gebruik van deze nieuwe technologie.”

Eén van de grootste technische ontwikkelingen waar Marco aan werkt, betreft het volledig operationeel maken van de security operations, oftewel secops. “Deze beveiligingsoperaties zijn echt cruciaal om de cloudomgeving veilig te houden. De integratie met ons Security Operations Center (SOC) zie ik als een hele belangrijke stap. Veiligheid staat bij ons voorop; de snelheid van technologische vooruitgang moet hand in hand gaan met robuuste beveiligingsmaatregelen. Zodra dit proces is afgerond, kan ik met een gerust hart zeggen dat de transitie naar de cloud een solide basis heeft.”

Als je werkt bij de Belastingdienst, dan werk je aan een financieel gezond Nederland. Samen met je collega’s doe je belangrijk werk voor de samenleving. Vanuit je deskundigheid help je burgers en ondernemers om op de juiste manier belasting te betalen en ondersteun je hen op een manier die past bij hun persoonlijke situatie. De Belastingdienst geeft je de ruimte om je kennis en expertise in te zetten, je betrokkenheid te tonen én je te blijven ontwikkelen. Zo maak jij het verschil.

Dit artikel is afkomstig van de commerciële redactie van Tweakers.